पुस्तक | छाटितो गप्पा |
लेखक | जी. बी. देशमुख |
पृष्ठसंख्या | १४४ |
प्रकाशन | मेहता पब्लिशिंग हाऊस |
समीक्षण | विनोद कलंत्री |
मूल्यांकन | ४.४ | ५ |
४५ लघुकथांचा संग्रह. स्मृतिगंधाचा दरवळ पसरविणाऱ्या आनंददायी लेखनाची अनुभूती म्हणजेच 'छाटितो गप्पा'.
त्र्यंबकेश्वर - सप्तश्रृंगी च्या प्रवासाची शिदोरी म्हणून सोबतीला जी. बी. देशमुखांचे "छाटितो गप्पा" पुस्तक घेतले आणि प्रवास सुखकर झाला. "छाटितो गप्पा" मधील गप्पांमधे रमून सुखद आनंद प्राप्त झाला. एकाच पिढितील असल्यामुळे लेखकाच्या जागी क्षणो क्षणी स्वतःला बघत होतो कारण आमच्या पिढितील सर्वांचे बाप पुस्तकातील बापाप्रमाणे चीफ साहेबच होते आणि स्वाक्षरी करण्या पूरती शिक्षित असलेली मायाळू माय एमबीए (निरक्षर) होती तरी तिने वित्त, एच.आर. अशा प्रत्येक क्षेत्रात आचार्याची पदवीच जणू प्राप्त केली होती. रात्री बेरात्री मित्र परिवाराला वाढून तृप्त करणाऱ्या माता आता इतिहासात जमा झाल्या. जीवनाचा सोपान चढत असताना वाटेत येणाऱ्या निर्जीव पात्रांनाही सजीव करण्याची किमया लेखकाने केली आहे, मग ते गव्हातले खडे का असेना!!!
जीवन प्रवासात लाभलेले मित्र ,सहकारी प्रत्येकाचा उल्लेख करत असताना त्यांच्या सोबत कधीतरी आपलेही भेटीचे योग यावयास हवे होते असे कुतुहल मनात साहजिकच निर्माण झाले मग.... ते दहा रुपये देणारे बाबुराव काका असो की मनोहर रिक्षावाला... आणि ती "जीबला"...अप्रतिम!!! अमरावतीच्या मणिबाई गुजराती हायस्कूल या शाळेविषयी लिहताना पिंपळगावकर सर, अनगळ मॅडम, भगत सर एक एक करून दर्शन देऊन गेले. मैदानाच्या एका बाजूला गाड्या लावणारे मामु, भाकऱ्या, मनुभाई, मोटू अशोक आणि 'क्राफ्ट' च्या सरांसारखा दिसणारा भिडाणे खारमुरे वाला.. ही सर्व आमच्या साठी अविस्मरणीय पात्र आहेत. ज्या कारणासाठी अनगळ मॅडम आणि लेखकाला हॅट-ट्रिक पूर्ण करता आली तो प्रसंग देखील धमालच....!!!. आजोबांच्या सेवेसाठी लहानग्या नातवांमधे स्पर्धा ही भाग्यवानांच्या घरीच होऊ शकते. हे संस्कार ज्याच्या घरात आहे तोच खरा श्रीमंत! तो प्रसंग वाचताना डोळे पाणावले. आणखीन एक गोष्ट... "मेरा नाम जोकर" च्या थर्मास चे मलाही फार आकर्षण होते. नागपुरच्या टिपिकल "च्य" पासून सुरु होणाऱ्या भाषेतून वऱ्हाडच्या "काऊन बे"च्या भाषेला स्पर्श करत थेट पुण्यातील वर्माजीच्या दुकानातील जिभेला कष्टप्रद अशा पुणेरी मराठीत रमत-गमत एक -एक दृश्य ज्या प्रकारे लेखणीने जिवंत केले गेले आहेत ते सरळ काळजात घर करून जातात.
"छाटितो गप्पा" च्या माध्यमातून पुनः पुन्हा अनुभवलेल्या जीवन यात्रेच्या प्रवासातील प्रसंग स्व. मधुकर केचे सरांच्या शब्दात सांगावे तर - "मी डोळे उघडून बघितले, मी डोळे ओले करूनही बघितले, डोळे पुसूनही बघत राहिलो, आणि डोळे बंद करून त्यात परत- परत रमत आहे". शेवटी पन्नास-साठ च्या दशकातील जे आमच्या सारखे नमुने आहेत मग ते कोणत्याही ठिकाणचे असो, त्यांच्यासाठी हे पुस्तक आहे. काही पात्र बदलतील, एखाद दुसरी घटना पण बदलेल परंतु जीवन प्रवास हा सारखाच राहील. वाचनीय, स्मृतिगंधाचा दरवळ पसरविणारे आनंददायी लेखन. लेखकाच्या सक्षम लेखणीस त्रिवार सलाम!!